Szacunek jest początkiem cnót, a mądrość ich warunkiem - André Comte-Sponville
Postawy etyczne (moralne) dzieci kształtowane są w wyniku oddziaływań wychowawczych. Wychowanie moralne to proces polegający na kształtowaniu w jednostce takich postaw, zachowań, wartości i norm, które są uznawane i uważane za słuszne w danym środowisku społecznym. Przedmiotem wychowania moralnego są wszelkie przekazywane zasady i normy zachowań, które w sposób względnie trwały wpływają na moralne zachowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych.
Rozwój moralny młodego człowieka jest w pełni uzależniony od warunków, w jakich jest kształtowana postawa moralna poszczególnych osób. To, czy młodzi ludzie będą potrafili odróżniać dobro od zła i będą posiadali wysoką wrażliwość moralną, zależy od rozwiniętej u nich dojrzałości moralnej. Postawa moralna kształtuje się przez lata, a wychowanie przedszkolne ze względu na okres rozwojowy człowieka jest początkiem tego rozwoju.
Dzieci posiadają wrodzoną wrażliwość na wartości moralne. Ogromną rolę w procesie wychowania odgrywa postawa wychowawcy, który musi być świadom faktu, iż treść przeżyć emocjonalnych zmienia się wraz z wiekiem. Dobierając określone wzorce zachowań, dzieła plastyczne, filmy, utwory literackie oraz muzyczne przyczynia się do ukształtowaniu w wychowanku odpowiednich wartości moralnych.
Do najważniejszych wartości moralnych, które należy aktywnie nauczać zaliczamy:
✔ SZACUNEK - jest to podstawa wszystkich wartości, szacunek do samych siebie i innych, w tym zwłaszcza dla kobiet i osób słabszych, dla państwa i jego instytucji, dla prawa, dla mienia i cudzej wartości, dla dobrych tradycji, ziemi, przyrody, zwierząt.
✔ GRZECZNOŚĆ (DOBRE MANIERY) - w intencji, słowach, wyrazie twarzy.
✔ UCZCIWOŚĆ - to mówienie prawdy i jej poszanowanie, przyznawanie się do błędu lub winy, nieprzywłaszczanie sobie cudzej własności.
✔ MĄDROŚĆ – działania z rozmysłem, przewidywanie długofalowych konsekwencji.
✔ ODPOWIEDZIALNOŚĆ - wypełnianie swoich obowiązków, dotrzymywanie słowa, to także troska o los innych – rodziny, grupy, dbanie o dobro i zapobieganie złu.
✔ ODWAGA - to wewnętrzna siła, która pozwala nam wypowiadać swoje zdanie i bronić swoich racji, przyznać się do błędu lub winy, wstawić się za słabszymi.
✔ SAMODYSCYPLINA - umiejętność kierowania własnym zachowaniem, potencjał, motywacja, pracowitość, silna wola.
✔ UMIAR - przestrzeganie zasady złotego środka (np. umiar w jedzeniu, w gromadzeniu rzeczy materialnych).
✔ DOBROĆ, ŻYCZLIWOŚĆ - dobra wola i gotowość pomocy innym.
✔ PIĘKNO - to coś, co nas zachwyca i czyni lepszymi. Powinniśmy je tworzyć i chronić.
✔ PRZYJAŹŃ, MIŁOŚĆ - silny związek między ludźmi oparty na wzajemnej sympatii, szacunku, zaufaniu.
✔ SPRAWIEDLIWOŚĆ - polega na równoprawnym traktowaniu ludzi – bez względu na ich wygląd, płeć, osobowość, majątek, pochodzenie czy pozycję społeczną.
✔ POKOJOWE NASTAWIENIE - to rozwiązywanie problemów i konfliktów bez przemocy fizycznej, słownej czy emocjonalnej.
✔ OPTYMIZM - jest to pozytywne nastawienie do świata i do siebie
✔ WOLNOŚĆ - to prawo i możliwość podejmowania decyzji i działań zgodnie z własną wolą.
Kształtowanie powyższych wartości decyduje o postawie i zachowań człowieka oraz określa kim jesteśmy, jak żyjemy i jak traktujemy innych ludzi.
_____________________________
opracowanie - Katarzyna Janecka